Przedawnienie roszczenia o zadośćuczynienie – co warto wiedzieć?
Roszczenia o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym to wszelkie roszczenia mające charakter majątkowy, przy czym do kategorii roszczeń majątkowych należy zaliczyć także roszczenia o zapłatę zadośćuczynienia.
Do przedawnienia roszczeń z tytułu czynów niedozwolonych stosuje się ogólne zasady przedawnienia określone w art. 117 i n. kodeksu cywilnego, z modyfikacjami wynikającymi z art. 4421 k.c. dotyczącymi początku biegu przedawnienia i sposobu liczenia terminu przedawnienia.
Zasada ogólna przedawnienia roszczeń z tytułu czynów niedozwolonych
Przepis art. 4421 § 1 k.c. wprowadza dwie reguły, określające termin przedawnienia roszczeń deliktowych (o naprawienie szkody wynikłej z czynu niedozwolonego), w tym roszczenia o zadośćuczynienie za doznaną krzywdę.
Zasadniczo – zgodnie z art. 4421 § 1 zdanie pierwsze k.c. – termin przedawnienia roszczeń o naprawienie szkody wynikłej z czynu niedozwolonego wynosi trzy lata, przy czym przyjmuje się, że jego bieg rozpoczyna się z dniem, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Obie przesłanki powinny być spełnione łącznie. W konsekwencji, jeżeli poszkodowany dowie się o osobie zobowiązanej do naprawienia szkody później niż o samej szkodzie, to ta późniejsza data wyznacza początek biegu przedawnienia.
Przedawnienie roszczeń z tytułu szkody wyrządzonej przestępstwem
W sytuacji gdy szkoda wynikła ze zbrodni lub występku (w rozumieniu przepisów kodeksu karnego), wówczas kodeks cywilny wprowadza modyfikacje ogólnej reguły dotyczącej terminu przedawnienia roszczeń z czynów niedozwolonych (art. 4421 § 1 k.c.). Roszczenie o naprawienie szkody przedawnia się wówczas w terminie dwudziestu lat, licząc od dnia popełnienia przestępstwa, bez względu na to, kiedy poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie zobowiązanej do jej naprawienia. Sytuacja taka może również odnosić się do roszczenia o zadośćuczynienie za śmierć osoby bliskiej.
Przy czym przyjmuje się, że wina sprawcy szkody, mająca znaczenie w stwierdzeniu popełnienia przestępstwa, może dotyczyć zarówno wypadku, gdy sprawca odpowiada za czyn własny, jak i wypadku odpowiedzialności za cudzy czyn. Nadto dla ustalenia zaistnienia faktu zbrodni lub występku, jako przyczyny szkody, nie jest wymagane, by sprawca został skazany, bowiem sąd cywilny może dokonać w tym względzie własnych ustaleń dotyczących podmiotowych i przedmiotowych znamion przestępstwa. Jednak jeśli zapadnie już prawomocny wyrok sądu karnego, wtedy sąd cywilny jest – z mocy art. 11 k.p.c. – związany tym uprzednio zapadłym wyrokiem.
Przedawnienie roszczeń w razie wyrządzenia szkody na osobie
Artykuł 4421 § 3 k.c. określa odmienny sposób liczenia początku biegu przedawnienia roszczeń odszkodowawczych w razie wyrządzenia szkody na osobie czynem niedozwolonym. Oznacza to, że zarówno okres dziesięcioletni przedawnienia z art. 4421 § 1 zdanie drugie k.c. liczony od dnia zdarzenia wywołującego szkodę, jak i okres dwudziestoletni z art. 4421 § 2 k.c. liczony od dnia popełnienia przestępstwa nie może skończyć się wcześniej niż z upływem 3 lat od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia.
W konsekwencji, jeżeli szkoda ujawniła się po upływie 10 lub 20 lat, licząc od daty zdarzenia (przestępstwa), to poszkodowany będzie mógł dochodzić odszkodowania w okresie 3 lat od dnia, w którym dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia.
Początek biegu trzyletniego przedawnienia z art. 4421 § 3 k.c. wymaga spełnienia łącznie dwóch przesłanek: ujawnienia szkody, jak i dowiedzenia się o osobie zobowiązanej do jej naprawienia. Jeśli więc poszkodowany wiedział o szkodzie od kilku lat, ale nie znał jej sprawcy, wówczas dopiero od czasu poznania osoby sprawcy rozpoczyna się bieg przedawnienia.
Przedawnienie roszczeń osoby małoletniej
Szczególną regulację prawną zastosował ustawodawca w odniesieniu do przedawnienia zadośćuczynienia osoby małoletniej o naprawienie szkody na osobie. Znajduje tu zastosowanie reguła wyrażona w art. 4421 § 3 k.c., jednakże art. 4421 § 4 k.c. zastrzega, że przedawnienie roszczeń osoby małoletniej o naprawienie szkody na osobie nie może się skończyć wcześniej niż z upływem 2 lat od uzyskania przez nią pełnoletniości. Komentowana regulacja dotyczy takiej sytuacji, gdy małoletni wprawdzie ma przedstawiciela ustawowego, ale nie spełnia on należycie swoich obowiązków lub zaniedbał dochodzenia roszczenia z powodu własnej nieporadności.
Nasza Kancelaria zajmuje się uzyskiwaniem zadośćuczynień, odszkodowań i innych świadczeń z każdej z polis. Ze względu na wieloletnie doświadczenie prawników działających w naszej kancelarii jesteśmy w stanie zagwarantować uzyskanie możliwie wysokiego odszkodowania. Zapraszamy do kontaktu w celu bezpłatnej analizy Państwa przypadku.
>>>SKONTAKTUJ SIĘ Z NAMI<<<